Tuy nhiên, thực tế cho thấy tình trạng xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm đất công, vi phạm quy hoạch trên địa bàn xã Ô Diên vẫn xảy ra, gây ảnh hưởng đến mỹ quan, phá vỡ quy hoạch chung, tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp, khiếu kiện, gây ra tình trạng mất trật tự, an ninh xã hội. Do đó, việc siết chặt quản lý, xử lý nghiêm vi phạm là yêu cầu cấp thiết.
Các hành vi vi phạm về trật tự xây dựng thường gặp:
Xây dựng không phép: Tự ý xây dựng công trình mà không có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền.
Xây dựng sai phép: Công trình được cấp phép nhưng xây dựng sai thiết kế, sai chiều cao, sai mật độ xây dựng…
Cơi nới, sửa chữa trái phép: Tự ý nâng tầng, mở rộng diện tích, thay đổi kết cấu chịu lực, công năng khi chưa được phép…
Xây dựng lấn chiếm hành lang an toàn công trình công cộng như lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, hành lang an toàn lưới điện, công trình thủy lợi.
Xây dựng trên đất nông nghiệp, đất chưa chuyển đổi mục đích sử dụng.
Vi phạm quy hoạch: Xây dựng không phù hợp với quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị đã được duyệt. Xây dựng công trình vi phạm chỉ giới xây dựng, sai cốt xây dựng. Lấn chiếm hành lang bảo vệ công trình quốc phòng, an ninh, giao thông.
Lấn chiếm không gian, diện tích: Cơi nới, lấn chiếm diện tích, lấn chiếm không gian đang được sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác hoặc khu vực công cộng.
Vi phạm an toàn xây dựng: Tổ chức thi công xây dựng nhà ở riêng lẻ mà không che chắn hoặc có che chắn nhưng để rơi vãi vật liệu xây dựng xuống khu vực xung quanh. Để vật liệu xây dựng không đúng nơi quy định. Che chắn, tập kết vật liệu xây dựng gây mất mỹ quan, cản trở giao thông, ô nhiễm môi trường.
Hành vi vi phạm về quản lý, sử dụng đất đai:
Hành vi chiếm đoạt hoặc sử dụng đất của người khác khi không có quyền, hoặc làm biến đổi, hư hại đất.
Dùng đất vào mục đích khác với mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê hoặc công nhận.
Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng đất đai: Bao gồm việc sử dụng đất không đúng các quy định về giao đất, thu hồi đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
Chuyển quyền sử dụng đất trái quy định: Thực hiện các giao dịch như chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế, góp vốn mà không đủ điều kiện hoặc không đăng ký theo quy định.
Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính về đất đai: Bao gồm việc nộp thuế, phí sử dụng đất theo đúng quy định.
Cung cấp thông tin sai lệch hoặc chậm trễ về đất đai:Không cung cấp thông tin đất đai hoặc cung cấp thông tin không chính xác, không đáp ứng yêu cầu về thời hạn.
Theo Nghị định số 16/2022/NĐ-CP và Nghị định số 123/2024/NĐ-CP của Chính phủ, các hành vi nêu trên sẽ bị xử lý nghiêm minh, cụ thể:
Xây dựng không phép, sai phép: phạt tiền từ 60 triệu đồng đến 120 triệu đồng đối với nhà ở riêng lẻ; từ 120 triệu đồng đến 1 tỷ đồng đối với công trình lớn. Ngoài ra, buộc tháo dỡ phần công trình vi phạm.
Xây dựng trên đất nông nghiệp, đất rừng, đất chưa chuyển đổi mục đích: phạt từ 40 triệu đến 500 triệu đồng, đồng thời buộc khôi phục hiện trạng ban đầu.
Lấn chiếm đất công, hành lang an toàn công trình công cộng: phạt từ 10 triệu đến 100 triệu đồng, kèm biện pháp cưỡng chế tháo dỡ, trả lại đất.
Cơi nới, sửa chữa trái phép: phạt từ 15 triệu đến 50 triệu đồng, tùy tính chất, quy mô vi phạm.
Không chấp hành quyết định xử lý vi phạm: có thể bị áp dụng biện pháp cưỡng chế hành chính, đồng thời tăng nặng mức xử phạt.
Bên cạnh đó, nghị quyết 33/2024 của HĐND thành phố Hà Nội cũng đã ban hành, trong đó nêu rõ quy định cắt điện, cắt nước với các công trình vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố.
Các mức xử phạt trên cho thấy, chi phí phải bỏ ra để khắc phục hậu quả của hành vi vi phạm luôn cao gấp nhiều lần so với việc tuân thủ pháp luật ngay từ đầu. Việc xây dựng đúng phép, sử dụng đất đúng mục đích không chỉ giúp bảo đảm quyền lợi hợp pháp, mà còn giữ gìn an ninh trật tự, mỹ quan địa phương, đồng thời hạn chế tối đa rủi ro tranh chấp, khiếu kiện và thiệt hại kinh tế.
Chấp hành đúng quy định về đất đai và xây dựng mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
Bảo đảm an toàn, chất lượng công trình, bảo vệ tính mạng và tài sản người thực hiện và những người xung quanh.
Giữ gìn cảnh quan, xây dựng bộ mặt địa phương văn minh, sạch đẹp.
Bảo đảm quyền lợi chính đáng, tránh rủi ro pháp lý và thiệt hại kinh tế khi bị xử lý vi phạm.
Góp phần phát triển hạ tầng, thu hút đầu tư, nâng cao đời sống nhân dân.
Có thể khẳng định, việc chấp hành nghiêm quy định về đất đai và xây dựng không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là lợi ích trực tiếp, lâu dài của mỗi cá nhân, hộ gia đình và toàn cộng đồng.
Trước yêu cầu phát triển bền vững của xã hội và để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của mỗi công dân, UBND xã Ô Diên trân trọng đề nghị toàn thể nhân dân trên địa bàn nghiêm túc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai và trật tự xây dựng. Khi có nhu cầu xây dựng, sửa chữa nhà cửa, công trình, phải liên hệ cơ quan chức năng để được hướng dẫn, cấp phép theo đúng quy định. Tuyệt đối không tự ý xây dựng khi chưa được phép; không lấn chiếm đất công, đất nông nghiệp, hành lang giao thông, thủy lợi để làm nhà ở hoặc công trình khác. Phối hợp, cung cấp thông tin kịp thời cho chính quyền địa phương khi phát hiện các trường hợp vi phạm.
Việc chấp hành trật tự xây dựng và quản lý đất đai là trách nhiệm của toàn thể nhân dân, đồng thời là yếu tố then chốt để xây dựng địa phương ngày càng văn minh, hiện đại, bền vững.
Mỗi người dân, mỗi hộ gia đình hãy là một "người giám sát" và một "người thực hiện gương mẫu", cùng chung tay xây dựng xã Ô Diên trật tự, an toàn, xanh – sạch – đẹp, góp phần vào sự phát triển chung của Thủ đô Hà Nội./.