Đặc thù sản xuất của xã nổi bật với các làng nghề mộc, làng nghề truyền thống xen kẽ cùng các hộ kinh doanh nhỏ lẻ và các khu đô thị mới. Với vị trí nằm ở cửa ngõ phía Tây Hà Nội, Ô Diên vừa là địa bàn trọng điểm phát triển kinh tế – xã hội, vừa là khu vực tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ do mật độ dân cư và cơ sở sản xuất – kinh doanh dày đặc.
Tập huấn và trải nghiệm PCCC cho cư dân khu đô thị Tân Tây Đô – Tân Lập
Trong thời gian qua, UBND xã đã đẩy mạnh nhiều hoạt động Phong trào toàn dân tham gia PCCC như: Vận động 100% hộ gia đình tự trang bị bình chữa cháy. Khuyến khích tháo dỡ lồng sắt, chuồng cọp, mở thêm lối thoát hiểm phụ để đảm bảo an toàn khi xảy ra cháy. Thành lập và duy trì hoạt động của các tổ dân phòng, tổ PCCC tình nguyện, ưu tiên huy động những người từng tham gia quân ngũ, công an để tăng tính chuyên nghiệp. Phối hợp thường xuyên với Đội PCCC khu vực số 24 để tập huấn, diễn tập và hướng dẫn kỹ năng thoát nạn cho nhân dân.
UBND xã đã ban hành Kế hoạch 13/KH-UBND ngày 11/7/2025, thành lập Ban chỉ đạo PCCC&CNCH (QĐ 54 ngày 14/7/2025), phân công rõ trách nhiệm từng phòng, ban, lực lượng. Mạng lưới tự quản về PCCC được hình thành rộng khắp, đặc biệt mô hình tổ liên gia an toàn PCCC và điểm chữa cháy công cộng đã phát huy tác dụng trong nhiều khu dân cư. Nhận thức cộng đồng ngày càng được nâng cao: nhiều gia đình chủ động mua sắm bình chữa cháy, lắp đặt thiết bị cảnh báo cháy, thường xuyên tham gia các buổi tập huấn.
Tuy nhiên, bên cạnh đó còn có những điểm hạn chế: Đường làng, ngõ xóm chật hẹp: toàn xã có tới 247 tuyến ngõ sâu trên 200m dẫn đến xe chữa cháy không tiếp cận được, gây khó khăn cho công tác ứng cứu khi xảy ra sự cố.
Nguy cơ cao từ làng nghề: nhiều xưởng mộc, cơ sở sản xuất gỗ xây dựng tự phát, không đảm bảo khoảng cách an toàn, tiềm ẩn nguy cơ cháy lan nhanh và gây thiệt hại lớn.
Trang thiết bị chưa đồng bộ: nhiều thiết bị cũ, hỏng; số lượng bình chữa cháy so với quy mô dân cư vẫn còn hạn chế.
Ý thức chủ quan vẫn tồn tại: một số hộ dân vẫn còn thói quen câu móc điện chằng chịt, sử dụng bếp than, bếp gas thiếu an toàn, để hàng hóa dễ cháy gần nguồn nhiệt.
Khu vực tập trung đông người: chợ, siêu thị, trung tâm thương mại, khu đô thị mới… vào dịp lễ lớn thường quá tải về điện, đông người, nguy cơ cháy nổ cao.
Công tác cán bộ: đội ngũ quản lý PCCC mới thành lập, chưa được đào tạo đầy đủ, nên còn lúng túng trong triển khai thực hiện.
Một số nguy cơ khách quan có thể kể đến:
Thời tiết, khí hậu
Mùa hè nắng nóng, có thời điểm nhiệt độ lên tới 39–40°C, dễ gây chập cháy đường dây điện, biến áp quá tải. Mùa hanh khô, độ ẩm thấp, vật liệu dễ bắt lửa như gỗ, mùn cưa, rơm rạ… rất dễ bùng cháy.
Nguồn điện, năng lượng
Hệ thống điện trong khu dân cư xuống cấp, nhiều đường dây đã sử dụng trên 20 năm.
Dịp lễ Tết, lượng điện tiêu thụ tăng gấp 1,5–2 lần so với ngày thường dẫn đến nguy cơ quá tải, chập cháy dây dẫn.
Hoạt động sản xuất – kinh doanh
Trên địa bàn có hàng trăm cơ sở sản xuất nhỏ, nhiều cơ sở không có hồ sơ thẩm duyệt PCCC.
Một ngôi nhà 5 tầng trên đường Giải Phóng bị cháy chiều ngày 22.7.2025
Bên cạnh các nguy cơ khách quan, còn có các nguy cơ chủ quan:
Thói quen sinh hoạt trong gia đình
Một số hộ dùng bếp than, bếp củi trong nhà, để gần vật liệu dễ cháy. Sạc điện thoại, nồi cơm, bếp điện để qua đêm, không rút phích cắm khi đi ngủ hoặc đi vắng. Nhiều nhà lắp lồng sắt kiên cố (chuồng cọp), không có lối thoát hiểm phụ, khi cháy dễ bị mắc kẹt.
Ý thức chủ quan của hộ kinh doanh
Một số hộ tích trữ hàng hóa dễ cháy như quần áo, nhựa, giấy, gỗ trong diện tích chật hẹp. Lấn chiếm lối đi chung, hành lang, cầu thang làm kho chứa hàng, che chắn lối thoát hiểm. Ở chợ, vẫn có tình trạng câu móc điện chằng chịt, sử dụng bóng đèn, quạt cũ, dây điện không đạt chuẩn.
Sản xuất làng nghề và cơ sở chế biến
Làng nghề mộc Liên Trung, Liên Hà… chứa hàng nghìn mét khối gỗ, mùn cưa, sơn PU. Một tia lửa nhỏ từ máy cắt gỗ cũng có thể gây cháy lớn.
Các xưởng sản xuất thường không tách biệt khu vực làm việc với kho chứa gỗ, không có hệ thống phun nước tự động.
Người lao động thường không được huấn luyện kỹ năng PCCC, khi có sự cố không biết cách xử lý ban đầu.
Sự lơ là, tâm lý chủ quan
Một bộ phận người dân cho rằng "cháy là việc của cơ quan chức năng", chưa nhận thức đầy đủ rằng phòng cháy trong gia đình, tổ dân phố chính là bảo vệ an toàn cho chính mình.
Có trường hợp hộ dân được phát tờ rơi tuyên truyền nhưng không đọc, không thực hành thoát nạn, khi sự cố xảy ra dễ hoảng loạn.
Nguy cơ cháy, nổ đặc biệt cao trong các dịp lễ lớn, Tết
Các dịp Quốc khánh 2/9, Tết Nguyên đán, Giỗ Tổ Hùng Vương, các lễ hội truyền thống… là thời điểm cả nước vui tươi, phấn khởi. Tuy nhiên, đi kèm với niềm vui đó là nguy cơ cháy, nổ, tai nạn tăng cao gấp nhiều lần so với ngày thường. Nguyên nhân là do:
Điện năng tiêu thụ tăng đột biến
Dịp lễ Tết, mỗi hộ gia đình thường dùng nhiều thiết bị điện cùng lúc: tủ lạnh, bếp từ, nồi cơm, nồi lẩu điện, ấm siêu tốc, đèn trang trí… gây quá tải hệ thống điện.
Theo thống kê, lượng điện tiêu thụ ở Ô Diên trong Tết Nguyên đán thường tăng 150–160% so với ngày thường.
Nhiều đường dây điện dân sinh đã cũ, chằng chịt, không được thay mới, chỉ cần một mối nối lỏng, một đoạn dây hở là dễ phát sinh cháy.
Tập trung đông người ở chợ, lễ hội, khu vui chơi
Ô Diên có nhiều chợ truyền thống và điểm kinh doanh sầm uất. Vào dịp lễ Tết, người dân mua sắm đông, hàng hóa chất kín lối đi, che khuất lối thoát nạn.
Ở các đình, chùa, nơi tổ chức lễ hội, lượng người đổ về đông, thường đi kèm thắp hương, đốt vàng mã, nguy cơ bén lửa, cháy lan mái gỗ, vật liệu dễ cháy.
Nếu xảy ra sự cố tại nơi đông người, hậu quả thường không chỉ thiệt hại tài sản, mà còn gây thương vong nghiêm trọng do chen lấn, hoảng loạn.
Thói quen tích trữ hàng hóa, nấu nướng, sử dụng lửa nhiều hơn
Dịp lễ Tết, các gia đình thường tích trữ nhiều gạo, thực phẩm, đồ khô, chất dễ cháy; một số hộ kinh doanh còn xếp hàng hóa tràn ra cả lối đi. Việc đun nấu cũng nhiều hơn ngày thường, dẫn đến nguy cơ chập điện hoặc bén lửa gây cháy.
Có hộ để bếp than tổ ong ngay trong nhà, gần đồ gỗ, giấy, quần áo, đây chính là mồi lửa tiềm ẩn gây ra cháy nổ.
Đốt vàng mã, thắp hương, sử dụng pháo hoa
Trong các ngày lễ Tết, hoạt động thờ cúng diễn ra liên tục. Nhiều hộ đốt vàng mã ngay trong sân hoặc gần nhà, tro tàn bay vào mái tôn, mái lá, rất dễ cháy.
Một số gia đình, nhất là ở làng nghề, có tập quán để vàng mã ngay gần xưởng gỗ, chỉ cần một tàn lửa nhỏ cũng gây hỏa hoạn.
Ngoài ra, pháo hoa, pháo trôi nổi vẫn còn xuất hiện. Việc sử dụng tùy tiện có thể dẫn đến tai nạn cháy nổ, bỏng hoặc thương tích cho chính người chơi.
Giao thông chật hẹp – khó tiếp cận khi có sự cố
Xã Ô Diên có hơn 200 tuyến ngõ nhỏ, sâu trên 200m, xe chữa cháy không thể vào được. Trong ngày thường tiếp cận đã khó khăn, vào dịp lễ lại thêm đông người, nhiều xe của người dân để bừa bãi, gây cản trở cho việc tiếp cận hiện trường.
Thực tế cho thấy, chỉ cần một vụ cháy nhỏ trong ngõ hẹp, nếu xe cứu hỏa không vào được, lực lượng tại chỗ không kịp xử lý, thì nguy cơ cháy lan hàng loạt hộ gia đình là rất lớn.
Do đó, mỗi người dân cần hết sức chủ động phòng ngừa, không được chủ quan, không ỷ lại vào lực lượng chức năng. Chính sự cẩn trọng, tự giác của từng cá nhân, hộ gia đình sẽ quyết định sự bình yên, an toàn cho cả cộng đồng trong những ngày lễ trọng đại.
Để bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ trong dịp lễ lớn và suốt cả năm, UBND xã Ô Diên và Công an xã khuyến cáo mỗi hộ gia đình, mỗi cơ sở sản xuất – kinh doanh, mỗi người dân cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, thực hiện tốt các nội dung sau:
Đối với hộ gia đình
Trang bị phương tiện PCCC tại chỗ
Mỗi hộ nên có ít nhất 01 bình chữa cháy xách tay đặt ở vị trí dễ lấy (gần cửa ra vào hoặc gần khu bếp).
Nếu nhà ở trong ngõ sâu, nên trang bị thêm xô nước, chăn chiên, xẻng, kìm cắt điện để xử lý tình huống ban đầu.
Thường xuyên kiểm tra hạn sử dụng bình chữa cháy, tránh để hỏng hóc, mất tác dụng.
Trang bị thiết bị cảnh báo cháy, phát hiện cháy sớm (báo cháy, báo khói, báo rò rỉ khí gas)
Bảo đảm lối thoát hiểm
Không bịt kín ban công, cửa sổ bằng lồng sắt hoặc chuồng cọp. Nếu đã lắp, cần chừa một ô cửa mở được làm lối thoát nạn.
Giữ lối đi trong nhà và ngoài ngõ thông thoáng, không để đồ đạc, xe máy, hàng hóa cản trở việc thoát nạn.
Mỗi thành viên trong gia đình cần tự tập luyện kỹ năng thoát hiểm, ví dụ: chui qua cửa phụ, men theo cầu thang thoát hiểm.
Sử dụng điện, gas an toàn
Không cắm nhiều thiết bị điện công suất lớn vào một ổ cắm.
Rút phích điện các thiết bị không sử dụng, nhất là khi đi ngủ hoặc đi vắng.
Kiểm tra bếp gas, dây dẫn gas, không để rò rỉ; sau khi nấu ăn xong phải khóa van gas.
Thói quen sinh hoạt an toàn
Không đốt vàng mã trong nhà, dưới gầm cầu thang, gần vật liệu dễ cháy. Khi đốt vàng mã, phải có dụng cụ đựng tro tàn an toàn.
Khi đun nấu, không rời bếp; nếu cần đi ra ngoài, hãy tắt bếp trước.
Đối với hộ sản xuất, kinh doanh, chợ, siêu thị
Bố trí hàng hóa khoa học
Không chất hàng hóa cao quá 3m, không để sát trần hoặc che chắn đèn điện.
Giữ lại lối đi chính và lối thoát hiểm rộng tối thiểu 1,2m, không chất hàng chặn cửa
Hệ thống điện, thiết bị an toàn
Sử dụng dây dẫn, bóng đèn, quạt, ổ cắm đạt tiêu chuẩn.
Không câu móc điện tạm bợ, không dùng dây điện xoắn tạm.
Lắp aptomat (cầu dao tự ngắt) cho từng khu vực để tránh quá tải.
Phương tiện PCCC
Cơ sở kinh doanh phải có bình chữa cháy, xô cát, xô nước đặt nơi dễ thấy, dễ lấy.
Người bán hàng phải được hướng dẫn cách sử dụng bình chữa cháy.
Ý thức tự giác
Không đốt vàng mã, nấu nướng trong chợ, nơi công cộng.
Chủ cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn xã Tân Lập (cũ) được tập huấn PCCC
Đối với người dân khi tham gia lễ hội, nơi đông người
Khi đến đình, chùa, lễ hội:
Thắp hương, đốt vàng mã ở nơi quy định, có người trông coi.
Không mang theo vật liệu dễ cháy như pháo sáng, bật lửa ga lớn, cồn… vào khu vực lễ hội.
Luôn quan sát lối thoát hiểm, không chen lấn, xô đẩy khi có sự cố.
Khi tham gia vui chơi, mua sắm tại chợ, siêu thị:
Không để trẻ nhỏ đi một mình, tránh lạc, dễ gây hoảng loạn nếu xảy ra cháy.
Không mang bếp gas mini, than củi hoặc nấu nướng trong khu vực kinh doanh.
Kỹ năng xử lý khi phát hiện cháy nổ
1. Bình tĩnh hô hoán để mọi người biết, đồng thời gọi ngay số 02433887293 – Công an PCCC&CNCH thành phố Hà Nội phụ trách xã; 114 hoặc báo cho Công an xã.
2. Cắt cầu dao điện trước khi chữa cháy.
3. Nếu đám cháy nhỏ: dùng bình chữa cháy, nước, cát để dập tắt.
4. Nếu đám cháy lớn, khói dày: nhanh chóng thoát ra ngoài theo lối an toàn nhất, tuyệt đối không quay lại lấy tài sản.
5. Khi thoát nạn qua nơi có nhiều khói: cúi thấp người, che khăn ướt vào mũi, miệng để tránh ngạt.
Công tác phòng cháy, chữa cháy có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ trong việc bảo vệ tính mạng con người mà còn góp phần trực tiếp vào việc giảm thiểu thiệt hại về tài sản, ổn định đời sống kinh tế – xã hội của nhân dân. Việc đầu tư cho phòng cháy, chữa cháy là khoản đầu tư mang tính bền vững, hiệu quả và thiết thực. Thực tiễn cho thấy, chi phí bỏ ra để trang bị phương tiện, xây dựng lối thoát nạn, tổ chức tập huấn, diễn tập… là rất nhỏ so với những thiệt hại có thể xảy ra khi cháy, nổ phát sinh. Chủ động phòng ngừa tốt chính là bảo đảm an toàn cho mỗi hộ gia đình, đồng thời góp phần giữ vững trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.
Công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ chỉ có thể đạt hiệu quả khi có sự chung sức, đồng lòng của toàn thể nhân dân. Mỗi hộ gia đình, mỗi cơ sở sản xuất – kinh doanh cần ý thức rõ rằng: sự an toàn của bản thân gắn liền với sự an toàn của cộng đồng.
UBND xã Ô Diên kêu gọi toàn thể nhân dân trên địa bàn nghiêm túc chấp hành các quy định về PCCC, tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền, tập huấn, diễn tập; chủ động trang bị phương tiện, bố trí lối thoát hiểm, nâng cao kỹ năng xử lý tình huống.
Phòng cháy không chỉ là nhiệm vụ cấp bách trong những dịp lễ, Tết, mà phải trở thành nếp sống thường xuyên, lâu dài, bảo đảm an toàn trong sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh. Sự hợp tác và tinh thần trách nhiệm của mỗi người dân chính là yếu tố then chốt để xây dựng xã Ô Diên an toàn, văn minh, phát triển bền vững./.